Dobry posiłek to podstawa każdej przygody w terenie. Na co dzień jedzenie można traktować niemal automatycznie, jednak dla każdego podróżnika ciepłe danie to nie tylko miła nagroda na koniec dnia. To przede wszystkim element konieczny dla prawidłowej regeneracji i uzupełnienie energii, którą spożytkujesz na aktywność fizyczną. W trakcie trekkingu zapotrzebowanie kaloryczne może wzrosnąć nawet dwukrotnie, dlatego tak ważne jest, co zjesz. Na szczęście na popularności i dostępności w ostatnich latach zyskuje doskonałe rozwiązanie – posiłki liofilizowane. Dowiedz się, z czym to się je i dlaczego można powiedzieć, że liofilizaty są z niebios. Liofilizacja – jak wygląda cały proces? W najprostszych słowach liofilizacja to proces mrożenia i suszenia, który ma na celu długotrwałą konserwację jedzenia oraz znaczne zmniejszenie jego wagi. W lepszym zrozumieniu tego procesu pomoże przykład liofilizacji truskawki. Po wstępnym przygotowaniu (może to być umycie, ugotowanie) truskawkę intensywnie się zamraża, a następnie w środowisku próżniowym doprowadza do sublimacji, czyli osuszenia owocu z wody (nawet do 96%). Różnica między liofilizacją a zwykłym suszeniem polega na tym, że jest to „osuszanie” ciała stałego, a nie cieczy. Cały sekret kryje się w tym, że w specjalnie przygotowanych warunkach kryształki lodu wyparowują, a na ich miejscu zostają puste pory. W efekcie truskawka zachowuje swój kształt i strukturę. Po prostu czeka na wodę, która ponownie ją wypełni. Dzięki temu liofilizowana truskawka jest dużo lżejsza – jej waga może spaść nawet do 6% wagi początkowej. Ponadto pozbycie się wody redukuje procesy psucia się żywności, dzięki czemu żywność liofilizowana pozostanie potencjalnie świeża przez wiele miesięcy, a nawet lat. Choć za pierwowzór liofilizacji uchodzi chuño, czyli batat mrożony przez pierwotnych mieszkańców Andów, to pierwsze istotne badania naukowe miały miejsce w trakcie drugiej wojny światowej, kiedy szukano skutecznego sposobu transportu na pola bitew produktów tak nietrwałych, jak penicylina czy osocze krwi. Prawdziwym przełomem były jednak programy kosmiczne NASA. Już w trakcie pierwszych misji Apollo zaciekle walczono dosłownie o każdy gram wynoszony poza naszą planetę. Naukowcy przez wiele lat zajmowali się „odchudzaniem” komponentów, które wchodziły w skład rakiet i lądowników – podobnie, jak robi to doświadczony podróżnik z rzeczami, które pakuje do swojego plecaka. Okazało się, że posiłki liofilizowane są nie dość, że najlżejsze, to jeszcze świetnie zakonserwowane. Jednocześnie pozostają niezastąpionym sposobem odżywiania dla zapracowanych w kosmosie astronautów. Po kilku dekadach dania liofilizowane, początkowo zarezerwowane dla wybranej garstki, są powszechnie dostępne. Liofilizacja to proces, dzięki któremu otrzymujesz idealne jedzenie na podróż, nie tylko kosmiczną. Czy żywność liofilizowana dobrze smakuje? Otrzymujemy posiłek o małej wadze i długim terminie przydatności do spożycia, ale czy to wszystko na koniec da się z przyjemnością zjeść? To częsta wątpliwość, z którą kojarzy się jedzenie w proszku. Rewolucja „zupek chińskich” i jedzenia instant przyzwyczaiła konsumentów do niższej jakości żywności poddanej skomplikowanym procesom obróbki. Zresztą sama forma proszku, z którego po dodaniu wody wyłania się papka do spożycia, jest raczej mało apetyczna. Na szczęście te czasy minęły. Truskawka, którą poddano liofilizacji, zachowuje nie tylko swoją strukturę i świeżość, ale przede wszystkim swój smak. Cóż, zanim samemu się nie spróbuje, trzeba wierzyć na słowo. Warto popróbować kilku różnych dań i wybrać swoje ulubione. I tutaj na scenę wchodzi kolejna wyjątkowa cecha liofilizacji – proces ten umożliwia przygotowanie przeróżnych posiłków, od klasycznego smoothie czy owsianki przez curry, risotto aż po Strogonowa. Opinie o żywności liofilizowanej są różne , ale głównie dlatego, że ocenia się raczej szefa kuchni, który dania te przygotował. Na twoim widelcu lub łyżce ląduje gotowy produkt, jakby dopiero co zamówiony w restauracji. Coś takiego w warunkach górskiej wyprawy z dala od cywilizacji? Brzmi jak luksus! Bogatą ofertę liofilizatów znajdziemy w wielu sklepach turystycznych, np. w sklepie e-Horyzont. Czytaj także: Żyj w zgodzie z wilczą naturą i podróżuj w stylu zero waste! Wybieramy solidny termos turystyczny na wyprawę w góry Kondensacja pary wodnej w namiocie – czyli jak poradzić sobie z wilgocią Jak się ubrać w góry jesienią? – bo najgorszy jest wiatr i deszcz Czy posiłki liofilizowane są zdrowe? Skoro proces liofilizacji jest tak skomplikowany i polega na usuwaniu istotnej części z jedzenia, czyli wody, to czy przy okazji posiłek ten nie traci na wartościach odżywczych? Okazuje się, że jedzenie liofilizowane zachowa po liofilizacji nie tylko smak, ale także wszystkie swoje dobrodziejstwa żywieniowe. Jest to trzeci powód, dla którego to właśnie ta technologia przygotowania żywności wygrała w konkursie NASA na najlepsze jedzenie dla astronautów. Zaawansowanie technologiczne zapewnia też najlepsze metody kontroli jakości. Ponadto niewątpliwą zaletą dań liofilizowanych jest informacja o występujących w nich alergenach. Dla osób uczulonych na konkretne produkty możliwość wykluczenia ich z diety jest bardzo istotną kwestią. Szczególnie w warunkach podróżowania, w miejscach odległych od ewentualnej pomocy lekarskiej. Co więcej, jedząc dania liofilizowane możesz kontrolować spożycie kalorii, dzięki czemu zjesz dokładnie tyle, ile potrzebujesz. Ile kosztuje żywność liofilizowana? Skoro liofilizacja to technologia kosmiczna, to pewnie spodziewasz się wysokiej ceny produktów liofilizowanych. Początkowo tak było, jednak obecnie dania liofilizowane przygotowane specjalnie dla podróżników to koszt 20-40 zł za posiłek na osobę. Mowa tutaj o gotowym daniu, które musisz jedynie zalać wrzątkiem i zjeść (wcześniej należy tylko pamiętać, by wyciągnąć ze środka pochłaniacz tlenu). Biorąc pod uwagę wygodę i możliwość posilenia się pełnowartościowym obiadem na łonie dzikiej przyrody, nie jest to kwota wygórowana. Nie musisz nosić ze sobą półproduktów ani zestawu naczyń do przygotowania posiłku. Jedyne, co może ci się przydać, to kuchenka turystyczna, naczynie do zagotowania wody i zestaw sztućców. Ze względu na konieczność wykorzystania specjalistycznej aparatury, jakiej przy produkcji wymaga żywność liofilizowana, cena jej nie będzie najniższa na rynku. Jednak należy pamiętać, że płaci się za wysoką jakość produktu i te cechy, które są dla podróżnika bezcenne – wagę, prostotę przyrządzenia, wartości odżywcze i smak. Jeżeli interesuje cię tania żywność liofilizowana , to postaraj się polować na promocje i zaopatrzyć się w większe ilości na dłużej. Twoje ulubione potrawy mogą spokojnie poczekać na półce na kolejną wyprawę. Jakie są główne zalety żywności liofilizowanej? To dobry moment na podsumowanie i odpowiedź na pytanie, dlaczego warto zainwestować w jedzenie liofilizowane: niska waga; długa data przydatności do spożycia; zachowuje smak, zapach i wartości odżywcze; bardzo sprawnie ulega nawodnieniu; ciepłe posiłki są gotowe do zjedzenia przy niewielkim wkładzie podróżnika; szeroki wybór, który nie znudzi się tak szybko; porcje umożliwiają precyzyjne uzupełnienie dziennego zapotrzebowania energetycznego; do transportu i przechowywania nie potrzeba lodówki ani zamrażalnika; jest to dość rozwiązanie (redukcja śmieci); wygodna opcja dla osób uczulonych na poszczególne produkty spożywcze. Czy są jakieś wady posiłków liofilizowanych? Oto kilka powodów, dla których jedzenie liofilizowane nie jest jeszcze całkiem rozpowszechnione: wysoka cena wynikająca z procesu produkcji, który nadal jest drogi i skomplikowany; liofilizacja w domu jest obecnie praktycznie niemożliwa (maszyny kosztują po kilkadziesiąt tysięcy złotych); do przygotowania potrzebna jest gorąca woda, o czym trzeba pamiętać w trakcie podróży. Czy warto wziąć żywność liofilizowaną na górską wycieczkę? Planując dłuższy pobyt i biwak w górach, należy pamiętać o oczywistych ograniczeniach związanych z wagą ekwipunku wnoszonego na górę. Walcząc z grawitacją, warto zadbać o każdy gram, którego można się pozbyć. Tutaj jedzenie liofilizowane niewątpliwie pozostaje najlepszym rozwiązaniem. Dodatkową zachętą są prostota przygotowania posiłku oraz względy ekologicznego minimalizmu. Za ten wybór każdy podróżnik będzie sobie wdzięczny szczególnie podczas dłuższych wypraw. Jeśli planujesz krótki, jednodniowy wypad w góry, to jedzenie liofilizowane również okaże się najlepszym rozwiązaniem. Podczas intensywnego wysiłku bardzo ważna jest regeneracja zużytej energii. A do zjedzenia pełnowartościowego posiłku gdziekolwiek w górach wystarczy gorąca woda i liofilizowane danie, którego opakowanie posłuży za naczynie. A jeżeli wyjście w góry potrwa jeden dzień i nie odbywa się w warunkach zimowych, to możesz wrzątek wziąć ze sobą w termosie turystycznym i pod zdobytym szczytem zajadać się pysznym gulaszem zwycięzcy.